به گزارش خبرنگارخبرگزاری «حوزه»، از هر کسی نشانیش را می گرفتی، از کوچه و بازاری های قدیمی، به تو می گفتند، مدرسه علمیه قدیمی با قدمت 63 ساله در کجای شهر کریمه اهل بیت(ع) واقع شده است. 

مدرسه حقانی آن قدر جایگاه ویژه ای قبل انقلاب داشت و نقش آن در  ارائه برنامه صحیح و مدون برای تربیت طلاب جهت اداره جامعه پر رنگ بود که رهبر انقلاب در دیدار تولیت، مدیر، اساتید و طلاب مدرسه و بعد از قدردانی از تربیت طلّاب مورد نیاز انقلاب، صریحا فرمود« تمام مدارس قم باید، مدرسه حقّانی شود».

بازاری های قدیمی که الان بعضی از این افراد هنوز مشغول کسب و کار هستند و بعضی مغازه سوهان فروشی و بعضی  نانوایی  داشتند و برخی  میوه می فروشند، هنوز اسم کلمه حقانی از دهان بیرون نیامده از روزهای گذشته، حوادث، اتفاقاتی که در دوره انقلاب، حوالی سالهای42 تا 57 در خیابان اراک و  مدرسه علمیه حقانی اتفاق افتاده، برای تو می گویند. خیلی گشتیم تا با زحمت  فراوان و ساعت ها انتظار در گرما به یکی دو تا از این  افراد دست پیدا کردیم .

عباس آقا، پیرمرد74 ساله، در گذشته سرنبش خیابان منتهی به مدرسه علمیه حقانی مغازه ای داشت و الان چند مغازه بالاتر به طرف خیابان اراک مغازه دو نبشی دارد و مشغول گذران امورات زندگی است.

تا اسم حقانی را شنید یاد خاطرات آن زمان و رفت آمدهای شخصیت های چون شهید بهشتی، شهید قدوسی، آیات جنتی، مقتدایی و سایر علما افتاد که در این مدرسه رفت و آمد می کردند.

وسط حرف زدن بودیم که مشتری وارد شد، جنسی و آدرسی می خواست، دوباره عباس آقای سوهان فروش سر صحبت را این بار با حضور ساواکیها باز کرد، می گفت اوایل انقلاب و حوالی سالهای 56 و57 و حتی کمی عقب ترکه من نوجوانی بودم و در مغازه پدرم پادویی می کردم، این خیابان محل رفت و آمد علما، طلبه ها و ساواکیها بود. حتی روزی هم خودش شاهد ماجرای محاصره مدرسه علمیه به وسیله عوامل رژیم که برای بازداشت چند طلبه که اعلامیه، سخنان و نوارهای امام راحل را درون مدرسه تکثیر می کردند، بود.

او می گوید در زمان انقلاب در این مدرسه غوغایی بود. طلاب و روحانیون اعلامیه بدست، انتشار اعلامیه و سخنان امام خمینی(ره) و خلاصه روزی نبود که اینجا ساواکی‌ها رفت و آمد نداشته باشند، بعد لبخندی زد از پشت دخل بیرون آمد و با انگشت سبابه مغازه حاج مهدی را که چند مغازه جلوتر بود نشانم داد و گفت ساعت10به بعد خواهد آمد.

 

ماجرای ساخت مدرسه علمیه حقانی

حجت الاسلام والمسلمین حسین حقانی، یکی از فرزندان مرحوم آقای حاج علی حقّانی خوئینی، اهل اطراف زنجان است می گوید: پدرم از خانواده متدین و فرهیخته در زنجان به تجارت مشغول بود، در سال 1327 بعد از انحلال فرقه کمونیستی پیشه وری در زنجان، میانه و منطقه آذربایجان به تهران منّتقل شد. علاقه شدیدی به اسلام، تشیّع و ائمّه (ع) داشت بطوری که بارها به من می گفت علاقه دارم که به تحصیل علوم اسلامی در قم بپردازید و من نیز در سال1330 شمسی بعد از امتحان و قبولی در سیکل، در تیرماه وارد شهرستان قم شدم.

وی افزود: هنگامی که حوزۀ علمیّه قم در اوائل تابستان آن سال تعطیل شده بود، شروع به تحصیل علوم مقدّماتی حوزه علمیّه در قم کردم و بعد از دو سال اقامت در خیابان ایستگاه خیابان فرهنگ به منزلی نزدیک پل آهنچی روبروی حرم مطهّر حضرت معصومه (س) رفتم و به ادامۀ تحصیل علوم اسلامی و مقدّماتی از صرف و نحو و منطق پرداختم.

متولی مدرسه علمیه حقانی اظهارداشت: پدرم اکثر روزها در قم منزل ما بود و به حرم و زیارت حضرت معصومه (س)می رفت. والد مرحومم حاج علی همیشه می گفت که من با خدای خود عهد بسته ام هفت مدرسه بسازم و خدمتی به حوزه علمیّه کرده، وسیلۀ رشد و ترقّی علوم طلّاب باشم.

وی عنوان کرد: من که این علاقه شدید مذهبی را در ابوی خود دیدم، دنبال این مساله افتادم و زمین های اطراف منزل را که همۀ آن، مزرعه و باغ انار و ... بود گشتم تا شاید بتوانم کمکی به دین وحوزه داشته باشم و قلب پدرم را شاد و آرزوی او را در راه خدمات حوزوی برآورده سازم.

حجت الاسلام والمسلمین حقانی ابرازداشت: زمینی را که الان همان محلّ ساختمان مدرسۀ منّتظریّۀ حقّانی است بررسی کردم، نزدیک منزل و حرم حضرت معصومه (س) است و آن زمین در حدود10هزار متر مزرعه بود و جو و گندم در آنجا می کاشتند و تمام اطراف آن درخت و مزرعه بود و هیچ منزلی و ساختمانی در آنجا نبود.

وی اضافه کرد: خرید این زمین را به ابوی پیشنهاد کردم و پدر مرحومم را نزدیک زمین بردم و قبول کرد این زمین را بخرد و بعد از خریدن بسیار خوشحال شد. تمام 10هزار متر را از مالک آن خریدند و در حدود 5 هزار متر آن را برای ساختمان مدرسه اختصاص دادند و در عرض دو سه سال ساختمان آمادۀ پذیرش از طلّاب حوزۀ علمیه شد.

متولی مدرسه علمیه حقانی اظهارداشت: از آنجا که بودجه مالی وسیع نداشتند بتدریج به تکمیل ساختمان، حجره، مسجد و مدرس ها پرداختند. من با آمادگی مدرسه، برای پذیرش طلّاب به فکر این افتادم که پذیرش طلّاب، تربیت آنان و تنظیم برنامه های مذهبی و اسلامی باید راه بیفتد از این رو سعی کردم که پذیرش طلّاب و برنامه های علمی حوزوی بر اساس برنامه های دقیق علمی باشد.

حضور آیت الله بهشتی در مدرسه علمیه حقانی

فرزند مرحوم علی حقانی اظهار داشت: برای اداره مدرسه دنبال عالمی  بودم که در برنامه ریزی حوزوی تخصّص و کار کرده باشد. بعضی از دوستان شهید بهشتی، برنامه حوزوی 18 ساله تا صاحب نظری و اجتهاد را تدوین کرده  بودند و می خواستند آن را در مدرسه مرحوم آیت الله گلپایگانی اجرا کنند ولی هنوز انجام نشده است.

حجت الاسلام والمسلمین حقانی ابرازداشت: روز بعد به آدرس محلّ کار شهید بهشتی که رئیس مدرسه «دین ودانش» در منطقه جنب بازار قم و ابتدای خیابان باجک بود رفتم و در آنجا متوجه شدم که شهید، متخصص در زبان انگلیسی است. بعد از معرفی خودم، داستان ساخت مدرسه علمیه، پذیرش طلبه و داشتن برنامۀ دقیق علمی در حوزه را با ایشان در میان گذاشتم و از حضور شهید برای مدیریت مدرسه حقانی و ارائه همان برنامه 18ساله ای برای رشد علمی حوزه و طلاب که برای مدرسۀ مرحوم آیت الله گلپایگانی تنظیم کرده بود، درخواست کردم.

موافقت شهید بهشتی

وی عنوان کرد: شهید از این پیشنهادم خوشحال شدند و گفت« برنامه متشکل از برنامه 16 ساله عمومی و2 سال تخصّصی و مجموعا 18 ساله برای اجتهاد و صاحب نظری در مدارس حوزه علمیّه است». بعد از چند روز مشورت و بررسی همه شرایط در منزل شهید، آیت الله شهید بهشتی با حضور در مدرسه علمیه حقانی موافقت کردند.

متولی مدرسه علمیه حقانی اظهارداشت: این برنامه ایشان در سه بخش اساسی سه سال مقدّماتی ( صرف و نحو و منطق و بیان تا لمعه)؛ 5 تا 2 سال سطح مربوط به لمعه، مکاسب و کفایه و 3 تا هشت سال نیز دورۀ درس خارج تا سطح عالی  است تقسیم می شد که به صورت بسیار حساب شده ای در آن زمان برای رشد علمی حوزه ها تنظیم و طراحی شده بود.

فرزند مرحوم علی حقانی ابرازداشت: بعد از این، طلّاب وارد دوره پایان نامه نویسی با انتخاب موضوع در مورد نیازهای جامعه می شدند و سپس بعد ازکلی تحقیق، تفحص و پژوهش، پایان نامه را آماده و در جلسۀ رسمی حوزه تحت نظر علماء و دانشمندان برجسته و نخبه از آن دفاع و بعد از تصویب، اجازه صاحب نظری و اجتهاد از حوزه علمیّه قم به او داده می شود.

حجت الاسلام والمسلمین حقانی ابرازداشت: بعد از اجتهاد و صاحب نظر شدن، دو سال نیز دوره تخصّصی را در علوم مختلف حوزوی از قبیل فقاهت، فلسفه، منطق، کلام و تبلیغ می گذرانند. طلبه بعد از 18 سال تحصیل در حوزه، کاملا صاحب نظر بوده و در هر رشتۀ فقهی و غیر آن تخصّص داشته، وجود او برای اسلام و شیعه و حوزه علمیّه و دانشگاهها و امور قضائی و سایر موارد مورد استفاده قرار می گیرد.

متولی مدرسه علمیه حقانی اظهارداشت: اما شرط شهید برای اجرای برنامه این بود «هیات مدیره قوی و حمایت های مالی برای ادارۀ فعالیت طلّاب و برنامه های اجرائی تعیین شود».

وی عنوان کرد: کار با تعیین هئیت مدیره متشکل از آیات شهید بهشتی، مرحوم مشکینی، خودم و حجت الاسلام مهدی حائری تهرانی آغاز شد.

حجت الاسلام والمسلمین حقانی ابرازداشت: از ابتدای شروع برنامه های حوزوی مدّتی مدیریّت ادارۀ برنامه ها مدرسه را به عهده داشتم ولی به جهت اشتغال علمی و تحقیقاتی فراوان در دانشگاه و مجله ها، مسئولیّت آن را به دیگران از قبیل آقایان حجج الاسلام شیخ زاده، محمّد مجتهد شبستری و مرحوم علی حجّتی از دانشمندان حوزه علمیّه واگذارکردم  و از سال 1347 تا پیروزی انقلاب درسال 1357، مدیریّت و ادارۀ برنامه ها با آیت الله شهید قدّوسی بود.

متولی مدرسه علمیه حقانی با اشاره به حضور شهید آیت الله قدوسی درمدرسه علمیه برای پذیرش مدیریت مدرسه اظهارداشت: آیت الله شهید قدّوسی از طریق آیت الله شهید بهشتی به مدرسه و هیئت مدیره معرفی شدند، البته آشنایی ام با شهید به زندان قزل قلعه تهران برمی گردد.شهید بهشتی در جلسۀ هیات مدیره مدرسه گفت آقای قدّوسی برای مدیریّت، بسیار قاطع و لایق است وحتی برای معرفی شخصیت و نوع مدیریت شهید آیت الله قدوسی خاطراتی هم نقل کردند.

وی افزود: شهید قدوسی از سال 1347 تا سال 1357  مدیر مدرسه بود، طوری که از وقتی مدیر مدرسه علمیه شد، خیلی مسائل فرق کرد، خیلی دقیق بود و به مسائل دقّت می کرد. در تنظیم فعالیت، انتخاب، برگزاری آزمون گزینش، مصاحبه و بررسی وضعیت آینده بسیار قاطع بود و هر طلبه ای که می خواست وارد مدرسه شود اوّل امتحان کتبی سپس مصاحبه حضوری و تحقیقات خانوادگی از آنها بعمل می آورد و از هر جهت استعداد آنان را برای ادامۀ تحصیل درحوزۀ علمیّه قم بررسی می کرد.

حجت الاسلام والمسلمین حقانی ابرازداشت: بعد از امتحانات متعدّد دو ماه به آنها مهلت می داد که ادامه تحصیل دهند، در صورتیکه حین عمل، اشکالاتی و ایراداتی داشتند مثلا در کلاسها غیبت می کردند و به وظائف و تکالیف خود عمل نکنند نمی پذیرفت و حتّی یادم نمی رود ساعت 9 و10شب او را در مدرسه مشاهده می کردم که ایشان دور حجرات می گشت و فعالیت طلّاب را در مطالعه علمی حوزوی بررسی می کرد.  

متولی مدرسه علمیه حقانی افزود: در مدرسه سعی می شد اساتید توانمند، دلسوز و مهربان مانند شهید استاد مفتح در رشته تاریخ، آیات مقتدایی برای کتاب سیوطی و جنّتی برای کتاب معالم و مرحوم مشکینی برای دروس اخلاق و خاقانی در رشتۀ محاورۀ عربی بکار گرفته شوند و حتی گاهی اوقات آیت الله شهید بهشتی رشته زبان انگلیسی را تدریس می کردند.

 وی عنوان کرد: از اتفاقات بسیار خوب اوائل انقلاب تدریس درس خارج به وسیله آیت الله العظمی وحید خراسانی، یکی از مراجع تقلید برای جمعی از طلّاب این مدرسه بود و به این ترتیب صدها طلبه فاضل واقعی در این مدرسه تربیت و آماده برای اداره انقلاب اسلامی تحت نظر امام راحل رضوان الله تعالی علیه شدند.

کتابخانه مدرسه

حجت الاسلام والمسلمین حقانی ابرازداشت: در حال حاضر بیش از60 هزار جلد کتابهای مختلف در کتابخانه مدرسه حقانی وجود دارد و می تواند برای  190 پژوهش در مسائل علمی، تحقیقی و پژوهشی از آن بهره ببرند. علاوبر این، نرم افزاری کاوشگر دورس به نام«سی مَم» برای کتابخانه تهیّه شده است و می تواند قابل استفاده برای محققین و پژوهشگران باشد.

وی افزود: درکتابخانه این مدرسه حدود 51 دیسک بانک وجود دارد و هر دیسک بانک 200 یا 300 سی دی دارد و هر سی دی، 50 الی200 برنامه دارد. این دیسک بانکی از منابع غنی تحقیقاتی در موضوع مختلف فقهی، تاریخی، فلسفی و... است. و  منبع بسیار خوبی برای استفاده پژوهشگران و محققان می باشد.

موقوفات مدرسه حقانی

متولی مدرسه علمیه حقانی اظهار داشت: این مدرسه یک موقوفه به عنوان هتل کوثر است. این هتل بعد از فوت مرحوم والدم ساخته شده است.

حاج مهدی یکی از بازاریهای قدیمی است که از سابق در خیابان اراک و مجاورت با مدرسه علمیه مشغول گذران امورات زندگی است.

عصای در دست دارد و می خندید، وقتی وارد مغازه شدم اول فکر می کرد مشتری هستم، بعد وقتی خودم معرفی کردم و اسم مدرسه حقانی را گرفتم، ابتدا مقاومت کرد و نخواست از آن دوره ها حرف بزند چون با چرتکه کوچک چوبی قرمز رنگی که در دست داشت، مشغول حساب و کتاب عمر خودش بود که هم زمان با مدرسه عملیه حقانی به پایان خط رسیده بود.( این را نشنیده بگیرید که عمر ساختمان مدرسه حقانی هم پایان خط رسیده است و بعضی ها سخن از تخریب و احداث ساختمان جدید می کنند).

بعد از کلی چرتکه انداختن چند جمله صحبت کرد چون پیرمرد بود نمی خواستم بیش از این اذیتش کنم.

مدرسه حقانی برای او نمایشگر دوران انقلاب و حضور شخصیت های بزرگ چون شهید بهشتی و قدوسی بود.

او می گفت این مدرسه را یک بازاری متدین زنجانی به نام آقای حقانی ساختند وهمین مسئله باعث شد بسیاری از شخصیت های انقلاب در همین مدرسه فعالیت خود را شروع کنند.

 این پیرمرد سوهان فروش می گفت: در همین مدرسه سالها برای نماز جماعت می رفتم و با علما و روحانیون نشست و برخاست داشتم. مباحث تجارت و کسب و کار را از آنها می پرسیدم«که الان معروف به مکاسب است» و این گونه بامردم و مشتری رفتار می کردیم که لقمه نان ما حلال و آمیخته به حرام نشود.

 اما الان اوضاع بازار چگونه است؟ سری تکان داد و آهی کشید یعنی وضع بسیار خراب. هر کسی هر چه دلش خواست می خرد، می فروشد، احتکار و احتکار، کمتر به سراغ مکاسب و تجارت حلال می روند ولی نمی دانند بازاریهای قدیم برای باز کردن مغازه و کسب و کار ابتدا با مباحث شرعی کسب و کار مانند غش و گودل زدن و قاطی کردن جنس و بد خوب، حلال و حرام آشنا می شدند و بعد کرکره مغازه را بالا می کشیدند و حساب به حساب، ترازو به ترازو مواظب بودند.

وقتی وارد مدرسه علمیه حقانی شدم، خادم مدرسه آقای کریم پور را در طبقه دوم دیدم که با غلطک چوبی کوچک آبی رنگ، مشغول رنگ زدن نرده و حجره ها است، ساعت حوالی 9 صبح بود. قرار بود در تابستان به رنگ زدن نرده ها و حجره مشغول باشد تا با پاشیدن رنگ های شاد قرمز و آبی، صفایی به حجره ها، دیوار و نرده های  مدرسه علمیه حقانی دهد.

 قطعا اگر این نرده و حجرها می توانستند حرف بزنند، می گفتند که شاهد چه اتفاقاتی مهمی در دوران انقلاب بودند که در یکی از آن روزها نیروهای رژیم به بهانه گرفتن چند طلبه وارد مدرسه شدند و عکس های امام راحل که بر روی دیوار چشبید بود، پاره کردند، سیلی به صورت آن طلبه ها و بعد کشان کشان به طرف زندان قزل القلعه و شاید هم جای که زندانیهای سیاسی را نگه می داشتند، می بردند.

این خادم می گفت: این مدرسه شاهد اتفاقات زیادی بود، طلبه هایی که برای مبارزه با رژیم و جنگ تحمیلی از اینجا می رفتند و بعضی ها و شاید خیلی ها رفتنش با خودشان و برگشتشان با خدا بود والان عکس هایی آنها بر روی دیوار مدرسه علمیه نشان از رشادت آنها است که ما را برای دفاع از حق و حقیقت دعوت می کنند.

وی خدمت به طلبه و حوزه را از افتخارات عمر خود می داند و می گوید« جاهایی بهتر از حوزه برای کار برای من پیش آمد اما ترجیح دادم به سربازان حضرت ولی عصر(عج) خدمت ونوکری کنم، بعد سری تکان داد انگار از چیزی دلگیر است و غمی بزرگ در سینه دارد، همین موقع خادم دیگر حسین آقا، فلاکس چای و آب برایش آورد، ابتدا با آب سرد گلوی تازه کرد، سلامی به ارباب بی کفن حضرت ابی عبد الله الحسین(ع)، بعد گفت« جوانانی که برای تحصیل علوم دینی به این مدرسه می آیند به مانند فرزندان خودم دوستشان دارم و علاقه دارم همه شان پیشرفت علمی و اخلاقی کنند وقتی بعضی از این طلبه ها ناراحت هستند و بعضا مشکل مالی دارند و مشکلات شان را به من می گویند خیلی دلم می خواهد مشکلاشان را رفع کنم اما چه کنم که در حل گرفتاری آنها ناتوان هستم و همین من نارحت و غم بزرگ در سینه ایجاد کرده است. 

مدرسه علمیه از چهار طرف به خیابانه میدان شهید  مطهری، اراک، راه آهن و کوچه پس وکوچه ها راه داشت و مشرف به حرم بود.

از هر طرف خیابان اراک می توان وارد مدرسه علمیه حقانی شد. قبل از ورود لازم است از کنار دو قبرستان نو و ابوالحسن که دردو طرف خیابان منتهی به مدرسه علمیه واقع شده است، بگذری. وقتی به مدرسه رسیدی، درب را که باز کردی سمت راست عکس های از شهدای روحانی که در زمان انقلاب و بعد انقلاب به شهادت رسیدند و بعضی ازاین افراد دانش آموخته یا به نوعی با مدرسه علمیه حقانی در ارتباط بودند که از میان این افراد شهید بهشتی، قدوسی، حقانی و سایرین را می توان نام برد، خود نمایی می کند.

سمت راست پست نگهبانی و در سمت چپ که با چند پله به زیر زمین می رسید، سالنی ورزشی چند منظوره بود.

وقتی از کوچه یک متری عبورکرده ای به حیات مدرسه می رسی که فضای آن400 متر است و با گُل، درخت، صندلی و دو پارکنیگ برای دو چرخه و موتور طراحی شده است.

دور تا دور مدرسه، نماز خانه، مَدرس، آسپزخانه و در طبقات دو و سه حجره های 6 و 8 متری و دو سالن عمومی30 متری مخصوص پایه اول قرار دارد که هر کدام از آنها یاد آور خاطرت اساتید و شهدای روحانی قبل و بعد انقلاب وجنگ تحمیلی چون شهید بهشتی، شهید قدوسی، مرحوم آیت الله مشکینی، آیات جنتی و مقتدایی و سایر شخصیتها است که در همین مدرسه مشغول تدریس معالم، سیوطی و درسهای دیگر بودند.

وقتی کنار پست نگهبانی بایستی، سمت راست پله ای دارد به سمت طبقات و حجره ها می رود و سمت  چپ دو و سه مَدرس بزرگ و در انتهای آن نماز خانه وسیع و باز به پله ای برای رسیدن به طبقات بالا می رسی.

اگر از روی شیشه های کنار نماز خانه رد شوی و به درب دوم نماز خانه برسی، سنگ قبری نمایان می شود با دقت نگاه کنی می بینی قبر واقف این فضای 5 هزار متری است که امروز بعد از40 سال از پیروزی انقلاب صدها طلبه نوجوان و جوان در آن مشغول تحصل علوم دینی هستند واین همان موضوعی بود که خود آن بازری متدین عطّاری وبزّاز فروش به آن علاقه داشت اما اجل به او مهلت نداد تا این روزها را پررفت و آمد را ببیند و اما امروز عمر مدرسه علمیه با رفتن او 63 سال شد.

حجت الاسلام والمسلمین واحدی، مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی گفت: مدرسه حقانی از مدارس بسیار ارزشمند و با برکت حوزه علمیه است.

این مدرسه مدتی تحت اشراف افرادی قرار می گیرد و بانی تشخیص می دهد و به این نتیجه می رسدکه مدرسه تحت برنامه خاصی ویژه ای اداره شود و به همین دلیل می گردند تا ببیند کدام عالم بین علما و روحانیون دارای خلاقیت، توانایی و برنامه خاص برای مدیریت دارد. بعد از کلی تفحص به شهید بهشتی و قدوسی می رسد که بهشتی به عنوان اتاق فکر و قدوسی مدیر می شود.

وی افزود: بعد آرام آرام استوانه های مختلف حوزه را در این مدرسه جمع می کنند یعنی علاوبر این دو نفر هر کسی دارای ویژگی خاصی بودند، در آنجا جمع می شوند مانند آیات جنتی و مصباح یزدی از جمله این افراد هستند و بعدها به وسیله همین شخصیت ها اتاق فکر وشورای هم فکری، فعال می شود.

حجت الاسلام والمسلمین واحدی گفت: نتیجه این شد وقتی مدیریتی اهل برنامه و نظم و اساتیدی اهل شور، و مشورت، خلاق و نوع آور در کنار هم قرارگرفتند، برنامه 18 ساله بسیار عالی، نو، دقیق و حساب شده، به روز و پویایی را آماده کردند. شهید بهشتی و قدوسی طراحِ برنامه و شهید قدوسی به عنوان مدیر و دیگران به عنوان استاد وهم فکر، اقدام به اجرای آن برنامه ها به مدت10سال کردند.

وی عنوان کرد: معتقدم برنامه ای که الان در مرکز مدیریت در حال اجرا است، پایه اساسی و ریشه اصلی آن از مدرسه حقانی گرفته شده است یعنی وقتی که این برنامه 18 ساله چیده شده، مدارس دیگر خیلی اهل برنامه ریزی نبودند، تنها از سنّت های جا افتاده ای در حوزه اجرا و استفاده می کردند.

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی اظهارداشت: بعدها وقتی در حوزه شورای و مرکز مدیریتی شکل گرفت همین برنامه مرحوم قدوسی را در دستور کار قرار دادند و تعلیقه های زدند وکم وزیاد کردند و مشغول به کار شدند.

مدرسه حقانی

وی اضافه کرد: مدرسه حقانی به لحاظ وجود نخبگان تربیتی و برنامه خوب تحصیلی و تریتی، دانش آموختگان نخبه ای را پیدا کرد یعنی اگر طلبه ای قصد پیشرفت و رشد علمی داشت و تحت برنامه ای ویژه ای می خواست قرار بگیرد، به این مدرسه می آمد و شهید قدوسی با نظارت و سخت گیرانه ای، طلابی که قصد رشد داشتند و دارای استعداد و اهل تلاش و کار بودند و از جهت معنوی مناسب بودند، جذب می کرد. در حقیقت خوبان و بهترین ها در یک جا دور هم گرد هم آمدند و همین مسئله باعث شد مدرسه علمیه حقانی از طلبه های ویژه های برخوردار شود.

حجت الاسلام والمسلمین واحدی اظهار داشت: نتیجه آن چه چیزی شد؟ ثمره این نظارت و حساسیت، آثار و برکات ویژه ای شد یعنی وقتی انقلاب پیروز شد بعضی از دانش آموختگان مدرسه حقانی مسئولین نظام شدند. یعنی خروجی های مدرسه از جهات علمی و اخلاقی و مهارتهای مختلف عالم به روز که در دغدغه های اجتماعی ورود می کند و مسائل سیاسی را تحلیل می کند و نگران مشکلات اجتماعی است، در همه این امور ویژه بودند. این باعث شد مدرسه حقانی بعد از انقلاب مطرح و الگو شود.

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی تأکید کرد: اما بعد از قدوسی وشهید بهشتی متأسفانه مدرسه گرفتار سستی شد و چند سالی نتوانست مانند دوران قدوسی بدرخشد. ولی از سال 48 تا 58 این دو شهید وارد مدرسه شدند و بیش از یک دهه در آنجا بودند، توانستند خدمات زیادی به حوزه وانقلاب کنند. بنابراین همه برکات الان حوزه و تربیت نیروهای خدوم و انقلابی به همان یک دهه حضور دو شهید در مدرسه حقانی برمی گردد.

شهید قدوسی عجوبه ای درمدیریت

وی ابرازداشت: شهید قدوسی عجوبه ای درمدیریت بود طراح، خلاق و مجری و با تقوا و از حدود الهی خارج نمی شد چون مدرسه مدیریت تربیتی می خواست، ایشان جامع اوصاف تربیتی بود.

حجت الاسلام والمسلمین واحدی ادامه داد: شهید بهشتی در جامعه آن روز خیلی مطرح است ولی آنهاییکه این دو شهید را باهم دیدند، معتقد بودند شهید بهشتی دست نیافتنی است و با این حال اما در بعضی جهات آقای بهشتی از قدوسی استفاده می کرد این یعنی مرحوم شهید قدوسی شخصیتی شناخته شده ای نیست.

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی افزود: بعد از شهادت آقای بهشتی و قدوسی مدرسه عملا به حاج آقای طباطبایی که الان مدیر مدرسه شهیدین است، واگذار شد چون  این دو شهید که در تهران بودند آقای طباطبایی که در آن زمان این دو شهید و  در تیمشان بود مدرسه حقانی را مدیریت می کرد ولی در عین حال شهید قدوسی نظارت می کرد اما آقای طباطبایی بعد از شهادت آیات قدوسی و بهشتی، به دلیل متفاوت بودن نوع مدیریتش وشرایط ویژه آن روزها با مشورت بزرگان از مدرسه حقانی می رود و بعدها مدرسه شهید شهیدین را، راه اندازی می کند.

وی اظهارداشت: بعد از شهادت قدوسی نتیجه آن این شد آن تیمی که با شهید بهشتی و قدوسی بودند از مدرسه حقانی می روند و ادامه کار را به افراد دیگری و اگذار می کنند.

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی گفت: غیر از مدرسه حقانی مدارس علمیه دیگری مانند المهدی مرحوم آیت الله گلپایگانی، رضویه، ستیه و جهانگیر خان بودند ولی اولین مدرسه ای برنامه ای که موفق شد، حقانی بود.  اگر چه مدرسه  المهدی به عنوان برنامه ای در آن زمان مطرح شد ولی مانند حقانی ندرخشید و حقانی بود که به تنهایی درآسمان حوزه های علمیه و در تاریخ درخشان بدرخشد.

حجت الاسلام والمسلمین واحدی تأکید کرد: مرکز مدیریت بعد از انقلاب شکل گرفت ولی مدرسه علمیه حقانی چند سال قبل از آن راه اندازی شد و حتی مدرسه فیضه هم تحت برنامه و سخت گیریها نبود و هر فردی در فیضیه پذیرش می شد و بر اساس سنت های حوزه درس می خواند وحتی نقل است که در مدرسه حقانی و دوره بهشتی آن قدر مدرسه حقانی پر کار بود که خیلی از طلاب نمی توانستند برنامه های مدرسه را تحمل کنند و از مدرسه رفتند.

مدرسه حقانی ویژه بود

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی ابراز داشت: مدرسه حقانی ویژه بود چون شهید بهشتی، شهید قدوسی، آیت الله مصباح و بسیاری از علمای اثرگذار در حقانی از شاگردان امام راحل بودند و نوع نگاه شان انقلابی و اصلاح گرایانه بود و به همین دلیل مدرسه زیر ذره بین و تحت کنترل عوامل رژیم بود و دائم مواظب بودند این بزرگان کار زیر زمینی علیه شاه انجام ندهند. بنابراین مدرسه حقانی از نظر جایگاه سیاسی به دلیل حضور شاگردان امام راحل در این مدرسه، از اهمیت خاصی برای جامعه و رژیم برخوردارد بود.

وی افزود: در این دوره شهید قدوسی در بحث انقلابی به اندازه ای نفوذ می کرد که هراز گاهی عوامل رژیم او را دستگیر می کردند و به زندان می بردند، اساتید و طلاب هم به گونه ای بودند که هر از گاهی به زندان می رفتند یعنی شاگردانی بودند که باواسطه یا بی واسطه شاگرد امام و به انقلاب و نظام حساس بودند و به همین دلیل بارها به زندان رفتند و همچنین ساواک دائما مدرسه را تحت پوشش وکنترل داشت. در این رابطه اسناد مختلفی وجود دارد و می توان به آنها اشاره کرد.

حجت الاسلام والمسلمین واحدی ابراز داشت: اما بعد ازپیروزی انقلاب دانش آموختگان و طلاب مدرسه حقانی در پُست های حساس نظام مانند وزیر، امام جمعه و نماینده مجلس، قاضی دستگاه های اطلاعاتی قرارگرفتند و حاظر می شدند.

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی عنوان کرد: استفاده از دانش آموختگان برای پُست های نظام بعد از پیروزی انقلاب نشان می دهد، شهید بهشتی و قدوسی به درستی طلاب ومبلغین را تربیت کردند و این مدرسه هم در راستای تربیت طلاب گام های مهمی برداشته است.

حضور در مدرسه حقانی

وی اضافه کرد: مدرسه حقانی سال 81 مدیر موفقی داشت که به تهران رفتند، آن موقع به ما پیشنهاد مدیریت این مدرسه رادادند. در آن زمانی که پیشنهاد دادند،  35 سال داشتم و در کنار تدریس، روحیه مشاوره دهی داشتم، به طلاب، اساتید و حتی مدیران سایر مدارس و اساتید مشاوره می دادم و بر همین اساس، پیشنهاد پذیرفتن مدیر حقانی دادند که با مشورت از علما و اساتید خودم قبول کردم.

فعالیت در مدرسه حقانی

حجت الاسلام والمسلمین واحدی اظهار داشت: وقتی وارد فضای مدرسه حقانی شدم می خواستم تنها دو سال به عنوان مدیر بمانم بعد به فعالیت های علمی برسم، ولی بعد از 2و نیم سال، با مشورت بزرگان ترجیح برماندن در جایگاه مدیریت بود. آقایان مرحوم حجت الاسلام والمسلمین خوشوقت و آیت الله مصباح یزدی تعابیری را بکار بردند و احساس کردم باید بایستام و کار را ادامه دهم. خدا بر این ایستادن و برکاتی که در این مدت نصیبم شد، شاکر هستم.

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی تأکید کرد: ازآن زمانی که به مدرسه حقانی آمدم، 15سال بربرکت گذشت. در این مدت پیشنهادهای زیادی برای مسئولیت های مختلف ارائه شد. ولی بودن با طلاب را ارزشمند می دانستم. معتقد بودم در طلبه پروری و اداره مدرسه طوری عمل می شود که گمان می کنیم موجب رشد مدرسه است.

وی ادامه داد: احساس این بود که مدرسه با نوع مدیریت، زود بازده است چون در طی6 سالی که طلبه در این مدرسه هست آثار وبرکات زیادی می توانستنی ایجاد کنی که مرد علم، سیاست و مدیریت شوند.

شیوه مدیریت

حجت الاسلام والمسلمین واحدی اضافه کرد: اهل طرح و برنامه بودیم فعالیتی که می خواستیم ورود کنیم و انجام دهیم سعی بر مشورت از تیم های مختلف و اندیشه ورزی و خرد جمعی بود و تلاش این بود کار را در فرایندی دقیق مطالعه و برنامه ریزی کنیم و خوشبختانه این روش پاسخ داد.

 خصوصیت دوم

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی گفت: استفاده، بکارگیری و در نظرگرفتن همه مراحل اثرگذار در مشورت، اجرا و حتی گزینش طلبه بود و همین باعث رشد وارتقاء معنوی و اخلاقی طلاب شد.

خصوصیت سوم

وی عنوان کرد: برنامه ای که انجام می دادیم ادامه دار بوده است، نگاه کوتاه مدت به برنامه و فعالیت ها نداشتیم، برنامه ریزی برای کوتاه مدت نبود ولی تلاش ویژه ای در حسن اجرا داشتیم.

خصوصیت چهارم

حجت الاسلام والمسلمین واحدی گفت: در اجرای جنبه های معنوی واخلاقی طلاب تلاش بسیار می کردیم. تربیت طلبه را منحصر به تربیت علمی نمی دانستیم بلکه تربیت طلبه نیازمندبه تربیت جامع در ابعاد مختلف صنفی بود. به همین دلیل طلبه درهمه ابعاد علمی، اخلاقی، مدیریتی، سیاسی و فرهنگی رشد می کرد.

خصوصیات پنجم

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی ابراز داشت: تلاش می کردیم که طلبه جهات اجتماعی مناسبی داشته باشد. طلبه با اجتماع و سیاست وظائفی که در اجتماع دارد، بیگانه نباشد و شاید جهت دیگری که در مدرسه دقت می کردیم مهارتهای مختلف صنفی طلبه بود.

تلاش برای نیرو سازی

حجت الاسلام والمسلمین واحدی گفت: غیر از علم، دانش و جامعیت، تلاش می کردیم طلبه بتواند این مشاغل و مهارتهای طلبگی را که بسیار مهم و درجه یک طلبگی است مانند مهارت مختلف مدیریت، مشاوره، تدریس و مهارتهایی که طلبه در اجتماع به آن نیاز داشت به او بیاموزیم و یاد دهیم. نه تنها دانش بلکه مهارتهای را هم به طلبه منتقل می کردیم.

تقدیم بیش از100 شهید به انقلاب و نظام

وی افزود: بیش از100 شهید دراین مدرسه وجود دارد و مربوط به قبل انقلاب و جنگ تحمیلی است.

حجت الاسلام والمسملین واحدی اظهار داشت: متولی مدرسه با مدیر مدرسه ارتباط بسیارخوب داشت و دائم حمایت می کرد و معمولا برای اقامه نماز مغرب و عشاء به مدرسه می آمد.

مدیر سابق مدرسه علمیه حقانی تأکید کرد: الان مدرسه حقانی در حال پیشروی به سوی اهداف تعیین شده است و مدیر فعلی مدرسه هم به مدت 5 سال در همین مکان تدریس کرده و فردی توانمند، عالم و دارای اندیشه سیاسی و انقلابی است.

حجت الاسلام حسن بهاری قراملکی مدیر جدید مدرسه علمیه حقانی افزود: مدیریت جدید نیز برای شکوفایی و رشد طلاب همان برنامه سابق را با قوت بیشتری ادامه می دهد.

درحال حاضر بعد از 15 سال، حجت الاسلام حسن بهاری قراملکی به عنوان مدیر مدرسه علمیه حقانی انتخاب شده که خود روزی از اساتید همین مدرسه بوده است.

 

تهیه و تنظیم: قربان اسلامی نژاد

40/313